“Stappen langs het water”: Van schip naar school met het onderwijsleerpakket voor varende kleuters

Varende kleuters kunnen onderweg geen volledig Nederlands basisonderwijs volgen. Zij krijgen daarom de eerste jaren, thuis gemiddeld vier uur per week onderwijs van hun ouders en kunnen daarnaast een ligplaatsschool of reguliere basisschool bezoeken. Twee jaar geleden kwam uit onderzoek naar voren dat slechts 30% van de ouders gebruik maakte van de mogelijkheid om hun kinderen naar school te laten gaan voor de duur van ongeveer dertig dagen per jaar. De resterende 70% van de kleuters ging in het geheel niet naar een basisschool en ontving uitsluitend onderwijs aan boord. De LOVK heeft de opdracht van het OCW om aan alle varende kleuters onderwijs aan te bieden en wordt ook als zodanig door de Nederlandse rijksoverheid bekostigd. Om het onderwijs zoveel mogelijk te doen aansluiten op het reguliere onderwijs heeft de LOVK voor alle varende kleuters een onderwijsleerpakket “Stappen langs het water” ontwikkeld. Visser (2006) noemt in haar onderzoek een aantal van 325 kinderen in de leeftijd van 3,5 tot 7 jaar die met hun ouders op een binnenvaartschip meevaren en werken met het thuisprogramma SLW. Om het gezinsbedrijf draaiende te houden zullen de ouders hun kleuters om aan de leerplicht te voldoen aan boord van het schip onderwijs moeten geven. Voor varende ouders is lesgeven meestal geen eigen keuze. Van ouders wordt gevraagd het peuterprogramma (half jaar) en het programma voor groep 1 en 2 twee jaar lang te volgen en hun kind onderwijs te geven. De LOVK sluit daartoe een samenwerkingsovereenkomst met de ouders. De inhoudelijke ondersteuning aan ouders en kind wordt gegeven door mentoren. Puntsgewijse Samenvatting • SLW is zorgvuldig samengesteld en voldoet aan de kerndoelen basisonderwijs die voor de groepen 1 en 2 zijn opgesteld. Verbeteringen op een aantal punten zijn aan te bevelen. • Gemiddeld scoren de varende kleuters eind groep 2 begin groep 3 op Niveau C (72.4) op ‘Taal’ en scoren op een vergelijkbaar niveau als dat van de normgroep van het Cito. • Op de Cito-toets “Ordenen M2” (n=76), scoort 96% op de niveaus A, B of C. Slechts 4% scoort op de Niveaus D en E. • Gemiddeld zijn de ouders interpersoonlijk, pedagogisch en vakinhoudelijk/ didactisch voldoende bekwaam om hun eigen kinderen les te geven. • Een aantal deelcompetenties verdient de nodige aandacht van de LOVK. • Een derde van de ouders scoort negatief op de organisatorische competentie. • De helft van de ouders heeft tenminste leerjaar 3 van SLW afgemaakt (13 kleuters werkten met het 6+ pakket en 7 kleuters hebben week 40 afgemaakt). De andere helft heeft met een verkorte versie gewerkt of is halverwege leerjaar 3 gekomen, of werkte met leerjaar 2. Twee gezinnen hebben niet of nauwelijks met SLW gewerkt, omdat de kinderen voornamelijk naar een ligplaatsschool gingen.